De eerste resultaten van ons onderzoek naar het spiekgedrag van kinderen in groep 6, 7 en 8 (vierde tot zesde leerjaar in België) bij het maken van digitale toetsen zijn bekend. Het blijkt dat bijna 1 op de 7 leerlingen wel eens een extra tabblad opent, de rekenmachine of spellingscontrole gebruikt of met een andere leerling chat (1 op de 10). Data in het leerlingvolgsysteem of andere programma’s moeten daarom met een korreltje zout worden genomen. Een cijfer of toetsresultaat kan een vertekend beeld geven van het werkelijke niveau van de leerling.
Door de coronacrisis hebben leerlingen de afgelopen twee jaar veel thuisgezeten en onderwijs op afstand gevolgd. Leerlingen hebben hierdoor veel ervaring opgedaan met zelfstandig werken en digitaal onderwijs. Dat leerlingen bij het digitaal oefenen thuis zonder toezicht ook af en toe het internet raadplegen, lijkt op school tijdens toetsen terug te komen. Conclusie is uiteindelijk dat je er als leerkracht niet altijd op kunt vertrouwen dat leerlingen zich altijd netjes aan de regels houden. Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Zeker nu de eindtoetsen straks weer digitaal worden afgenomen.
Leerlingresultaten niet altijd betrouwbaar
Spieken is uiteraard van alledag. Uit onderzoek van Kennisnet (NL) in het secundair onderwijs kwam ook al naar voren dat leerlingen veelvuldig andere sites en smartwatches gebruikten tijdens digitaal toetsen. Met andere woorden, digitaal spieken komt bovenop de reguliere methodes zoals briefjes, gummen en afkijken. En doordat de antwoorden ook nog eens met enkele muisklikken kunnen worden gedeeld, wordt het probleem alleen maar groter.
Het lijkt een schoolbrede en landelijke trend te worden, waardoor leerlingresultaten uit toetsen en oefeningen niet altijd betrouwbaar zijn. Dit is nu ook op school terug te zien, denken we, bij het maken van opgaven bij de methodesoftware en andere programma’s. Punt van grote zorg is echter het toenemend gebruik van data in het onderwijs. Als een dashboard met bolletjes, of een grafiek met niveaulijntjes niet altijd bruikbaar is, is het per definitie lastig om de koers van het leren van het kind te bepalen.
De uitkomsten
Om een beter beeld te krijgen van het spiekgedrag van kinderen bij het maken van digitale toetsen is het onderzoek gehouden van het vierde tot het zesde leerjaar in het lager onderwijs. Daarbij gaf maar liefst 13,6% van de leerlingen aan tijdens het maken van een digitale toets een antwoord te hebben opgezocht met bijvoorbeeld Google.
Daarnaast gaf zo’n 15% aan weleens een rekenmachine te hebben gebruikt en 12,8% antwoordde positief op de vraag of ze de spellingscontrole op de computer gebruikten tijdens een digitale toets. Op de vragen of ze op school met een andere leerling hebben gechat om een antwoord te vragen, en of ze weleens een smartwatch of smartphone gebruiken, wordt weliswaar minder vaak positief geantwoord. De resultaten tonen aan dat er in elk geval aanzienlijk meer gespiekt wordt tijdens digitale toetsen dan we aanvankelijk dachten.
”Omdat de huidige cijfers een vertekend beeld geven, kun je er je lessen van morgen niet goed op afstemmen.
Eric WelpBusiness developer Cloudwise
Stellingen over spieken
Naast deze vragen waren een aantal stellingen onderdeel van het onderzoek waar de leerlingen op konden reageren. Daarbij was 31,5% van de 235 ondervraagden het eens met de stelling dat veel kinderen op school spieken tijdens het maken van een digitale toets.
Volgens de respondenten weet zo’n 30% van de leraren niet dat er gespiekt wordt, en vindt bijna 45% dat spieken bij de ene leraar makkelijker gaat dan bij de ander. Belangrijker nog is dat 77% vindt dat spieken oneerlijk is en bijna 70% is het eens met de stelling dat leraren meer zouden moeten weten over de manieren die leerlingen gebruiken om digitaal te spieken.
Conclusie
Digitaal spieken beperkt zich inmiddels niet meer tot het secundair onderwijs. Ook leerlingen in het basisonderwijs zijn ‘innovatief’ genoeg. Ons onderzoek laat zien dat we ons allemaal bewust moeten zijn van het fenomeen en de implicaties. Wat zegt dit over data die voortkomen uit toetsen met als doel het onderwijs van de leerling voor morgen vorm en inhoud te geven? Hoe eerlijk is het als de normering naar beneden wordt bijgesteld doordat de scores te hoog blijken uit vallen? Bieden we gelijke kansen als oneerlijk gedrag de basis vormt voor sommige leerlingen? Vragen waar we niet direct een antwoord op hebben. Verder onderzoek lijkt gewenst. Nieuwsgierig naar het complete onderzoek? Bekijk hier de onderzoeksresultaten.
Aansluiten bij de onderwijspraktijk
Bij Cloudwise vinden we het belangrijk om dichtbij het onderwijs en de onderwijspraktijk te staan. Dit doen we door dagelijks in contact te zijn met scholen, interviews te doen en onze klankbordgroepen te raadplegen. Op deze manier houden we vinger aan de pols en kunnen we op onze beurt weer onze klanten meenemen en voorzien van info over trends en ontwikkelingen. Onderdeel daarvan is het doen van onderzoek naar aanleiding van signalen uit het werkveld. Steeds meer scholen geven aan te worstelen met spiekgedrag bij leerlingen en het interpreteren van toets- en oefendata. Dat was voor ons het startpunt om hier verder in te duiken, een onderzoek op te starten en over een oplossing na te denken. Zo is COOL Check tot stand gekomen: de testoplossing om digitaal spieken te voorkomen. Speelt dit ook bij jou op school? We denken graag met je mee, bijvoorbeeld in de vorm van een proefperiode om de oplossing uit te proberen. Wil je gewoon even van gedachte wisselen? Dan kan dat ook. Neem gerust contact op met je accountmanager of stuur naar info@cloudwise.be!
